piątek, 13 czerwca 2014

Zależności między organizmami.

Zależności pomiędzy organizmami mogą mieć różny charakter, np.
  • mogą być pozytywne dla obydwu stron - wtedy nazywamy je symbiozą,
  • mogą być negatywne dla obydwu stron - przykładem takiej interakcji jest konkurencja.
  • mogą być pozytywne dla jednej ze stron, a negatywne dla drugiej - wtedy mamy do czynienia z drapieżnictwem lub pasożytnictwem,

SYMBIOZA przynosi zazwyczaj obydwu organizmom w niej uczestniczącym korzyści. Może być ona:
  • obligatoryjna (to znaczy niezbędna do życia tych organizmów - jeżeli przykładowo zostałyby rozdzielone zakończyłoby się to dla nich śmiercią). Przykładem organizmów tak żyjących są składające się grzybów i glonów porosty.
  • luźna (organizmy mogą współpracować, bo jest to dla nich korzystne, ale w razie rozdzielenia "jakoś przeżyją"). Przykładem tak żyjących organizmów są błazenki żyjące w ramionach ukwiału.
    KONKURENCJA zawsze oddziałuje negatywnie na obydwa gatunki - konkurują one o te same zasoby (np lew  i gepard konkurują o te same antylopy - jak jeden upoluje i zje którąś z nich, to dla drugiego już jej nie będzie). Zawsze gdy któryś zdobędzie zasoby, to drugi ich mieć nie może - więc traci.

    DRAPIEŻNICTWO polega na tym, że jeden osobnik zjada innego osobnika. Oczywiście dla zjadanego jest to oddziaływanie negatywne, bo umiera, dla zjadającego pozytywne, bo ma pełny brzuch.

    Szereg organizmów zjadających jeden drugiego nazywamy łańcuchem pokarmowym. Łańcuch pokarmowy składa się z ogniw (organizm to jedno ogniwo). Przykładowe łańcuchy pokarmowe przedstawia obrazek poniżej, Istnieją 3 rodzaje organizmów w łańcuchu pokarmowym:

    • Producenci - organizmy produkujące materię ożywioną (rośliny, glony i bakterie) - na powyższym obrazku to: kora, orzechy i gałązki. Producenci zawsze stanowią pierwsze ogniwo łańcucha pokarmowego.
    • Konsumenci - organizmy zjadające producentów. Konsumentów dzielimy na rzędy - konsumenci I rzędu, konsumenci II rzędu, konsumenci III rzędu, itd. Konsumenci I rzędu to roślinożercy (na powyższym obrazku to kornik, wiewiórka i zając). Konsumenci wyższych rzędów to mięsożercy. 
    • Reducenci to organizmy rozkładające szczątki. Są to zazwyczaj bakterie i grzyby.
    PASOŻYTNICTWO to taka forma interakcji między organizmami, gdzie jeden z nich wykorzystuje drugi. Przykładowo pchła żyjąca na psie wykorzystuje go do jedzenia i mieszkania i nie dość, że nie daje nic w zamian to powoduje negatywne konsekwencje (ugryzienie i przenoszone zarazki).

    W praktyce w przyrodzie zależności między organizmami są dużo bardziej skomplikowane - przykładowo jednego dnia lis może zjeść wiewiórkę, innego dzięcioła a jeszcze innego - chomika. Łańcuchy pokarmowe przeplatają się ze sobą tworząc sieć troficzną. Przykład sieci troficznej przedstawia obrazek poniżej.












    Brak komentarzy:

    Prześlij komentarz