Choroby genetyczne człowieka

Choroby genetyczne to choroby wynikające z uszkodzenia genu lub genów. Ich leczenie jest w zasadzie niemożliwe, można jedynie łagodzić ich objawy.

Zespół Downa
To wada powstała w wyniku trisomii (dodatkowego trzeciego chromosomu w homologicznej parze) 21 (najmniejszego) chromosomu.

Istnieje korelacja między częstością występowania wady a wiekiem matki. Ryzyko urodzenia dziecka z tą chorobą gwałtownie wzrasta po 40 roku życia kobiety.

Zespół Downa objawia się:

• krótkogłowie, umiarkowane małogłowie, spłaszczona potylica
• płaski profil twarzy
• mongoloidalne ustawienie szpar powiekowych 
• krótkie podniebienie twarde
• zaburzenia refrakcji, najczęściej krótkowzroczność
• oczopląs 
• zez
• zaburzenia słuchu
• pojedyncza bruzda dłoni
• krótka szyja, rzadziej płetwistość szyi
• fałd skóry na karku w okresie niemowlęcym
• miękkie, delikatne i rzadkie włosy skóry głowy
• hipoplazja miednicy z poszerzeniem bocznych części talerzy kości biodrowych i spłyceniem kąta panewkowego
• wrodzone wady serca:
• wady przewodu pokarmowego
• wady kośćca
• wady układu moczowo-płciowego
• upośledzenie umysłowe

Istnieją jeszcze dwie choroby wynikające z trisomii chromosomów somatycznych: Zespół Patau i zespół Edwardsa, ale obie są śmiertelne w wczesnym okresie życia.

Zespół Turnera
Wada polegająca na braku jednego chromosomu X.

Choroba występuje wyłącznie u kobiet, objawia się:

• niski wzrost
• powolny wzrost i dojrzewanie
• nieproporcjonalna budowa ciała: budowa ciała jest krępa, szyja jest krótka, a kończyny dolne skrócone w stosunku do długości tułowia
• niepłodność
• obrzęki limfatyczne
• nadmiar skóry, szczególnie na karku
• 
  

Środowisko życia organizmów: las

Środowisko to ogół elementów żywych i nieożywionych występujących na danym obszarze, wraz z powiązaniami między nimi.

Wszystkie środowiska możemy podzielić:

• ze względu na pochodzenie na naturalne i antropogeniczne (czyli przekształcone przez człowieka).
• ze względu na ilość wody na wodne i lądowe.

Konkurs dla uczniów szkoły podstawowej "Bądźmy klimatyczni"

Portal Oze.pl we współpracy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej organizuje konkurs dla uczniów klas IV - VI  szkoły podstawowej, pt. BĄDŹMY KLIMATYCZNI.

Wody powierzchniowe. Miasta Polski.

Wody powierzchniowe to wody występujące na powierzchni Ziemi. Dzielimy je na:

1. Morza i oceany.

Ocean to rozległy obszar słonej wody. Na Ziemi mamy cztery oceany:

• Spokojny (Pacyfik) - jest największym z oceanów, rozpościera się pomiędzy wschodnimi wybrzeżami Azji i Australii a zachodnimi brzegami Ameryki.
• Atlantycki (Atlantyk) - oddziela Europę i Afrykę od Ameryki.
• Indyjski - rozpościera się pomiędzy Antarktydą, Afryką, Azją i Australią.
• Arktyczny - obejmuje obszar dookoła bieguna północnego.

Zagadnienia do sprawdzianu - klasa 6

Strefy klimatyczne Ameryki i Australii
Biomy:
wilgotny las równikowy Amazonki (Nizina Amazonki)
sawanna - campos (Wyżyna Brazylijska)
pustynia (Australia)
preria (Wielkie Równiny)
pustynia lodowa (Grenlandia)
Endemity Australii (torbacze)

Przykładowe pytania:
1. Największa bioróżnorodność charakteryzuje:
a) Nizina Amazonki
b) Wyżyna Brazylijka
c) Pustynia Gibsona
d) Wielkie Równiny

2. Wymień 2 przykłady zwierzęcych mieszkańców Wielkich Równin.

3. Wyjaśnij dlaczego w Australii występuje taka specyficzna fauna.

Zagadnienia do sprawdzianu - klasa 6

Australia i Oceania

Płw. Jork
Ziemia Arnhema
TasmaniaNowa Gwinea
Nowa Zelandia
Nowa Kaledonia
Wyspy Salomona
Archipelag Fidżi
Nowe Hebrydy
Wielka Zatoka Australijska
Morze Koralowe
Morze Tasmana
Morze Fidźi

Wysokości względne i bezwzględne. Formy ukształtowania terenu.

Wysokości względne i bezwzględne

Wysokość względna to wysokość obiektu od jego najniższego do najwyższego punktu. Mierzymy ją w metrach [m.]. Czasami bywa to jednak bardzo nieprecyzyjne, dlatego na mapach stosuje się wysokości bezwzględne.
Wysokość bezwzględna to wysokość obiektu mierzona od jego najwyższego punktu do poziomu morza. Mierzymy ją w metrach nad poziomem morza [m. n.p.m.] lub metrach poniżej poziomem morza [m. p.p.m.].

Rośliny

Prezentacja na temat roślin. :-)

Chmury

Do podręcznika zakradł się błąd obrazkowy. Dla osób, których książki go mają (i dla wszystkich innych też) podaje link do zdjęć:

• różne rodzaje chmur (tylko dla zainteresowanych)

• chmury kłębiaste
• chmury kłębiaste deszczowe
• chmury pierzaste
• chmury warstwowe

Protisty

Ciekawe linki:
1) Ameba zjada pantofelki
2) Pływające eugleny
3) Jedzący pantofelek
4) Pływająca okrzemka
5) Różne glony
6) Cykl życiowy zarodźca malarii

Człowiek jako istota żywa. Podpora i ruch.

Prezentacja

Zagadnienia do sprawdzianu - klasa 4 (pogoda)

Powinniście:

1. Wiedzieć czym jest atmosfera (str. 58) i czego się składa (str. 60).
2. Wiedzieć czym jest pogoda i umieć wymienić jej składniki (str. 60).
3. Znać wpływ pogody na życie człowieka (str. 60).
4. Wiedzieć czym jest ciśnienie atmosferyczne (str. 60), w jakich jednostkach i jakim przyrządem je mierzymy (str. 61).
5. Wiedzieć czym jest i jak powstaje wiatr (str. 61),  w jakich jednostkach i jakim przyrządem go mierzymy (str. 62 - 63).
6. Znać stosowane na świecie skale temperatury: Celsjusza, Kelvina, Fahrenheita (str. 64 + zeszyt), wiedzieć jakim przyrządem mierzymy temperaturę (str. 64).
7. Wiedzieć jak prawidłowo mierzyć temperaturę za pomocą termometru (str. 65) i co zrobić jeżeli stłucze się termometr rtęciowy (zeszyt).
8.Wiedzieć czym są: deszcz, śnieg, grad, rosa, sadź, szron, gołoledź (str. 65 - 68 + zeszyt).
9. Znać rodzaje  chmur i wiedzieć, które z nich niosą za sobą opady, a które nie (str. 67).
10. Wiedzieć czym jest burza, grzmot i błyskawica (str. 68) i umieć w przybliżeniu obliczyć odległość uderzenia pioruna od miejsca, w którym się znajdujemy (str. 69).
11. Wiedzieć jak zachować się w czasie burzy zarówno w pomieszczeniu jak na zewnątrz (str. 69).
12. Wiedzieć jak wygląda i kiedy pojawia się tęcza (str. 69).
13. Znać daty przesileń i równonocy (zeszyt).
14. Umieć wymienić po 3 zjawiska przyrodnicze charakterystyczne dla każdej z pór roku (str. 70 - 73).
15. Znać procesy zmiany stanu skupienia wody (z poprzednich rozdziałów)

Wprowadzenie do świata zwierząt

Zwierzęta to niesamowita grupa istot żywych.
Parę informacji na temat zwierząt znajdziecie tu: prezentacja

Dziedziczenie sprzężone z płcią

Obejrzyjcie film.

Następnie spróbujcie rozwiązać zadania:

1. Dystrofia mięśniowa Duchenna jest dziedziczona w sposób recesywny sprzężony z płcią. Pewna para ma syna chorego na dystrofię. Teraz spodziewają się kolejnego dziecka (to chłopiec). Jakie jest prawdopodobieństwo, że ich drugi syn będzie chory?

2. Pewna ciężarna kobieta jest daltonistką (chorobę warunkowaną przez allel recesywny genu położonego na chromosomie  X). Spodziewa się właśnie dziecka - syna. Jakie jest prawdopodobieństwo, że będzie on zdrowy?

3. Pewien mężczyzna ma brata chorego na hemofilię. Jakie jest prawdopodobieństwo że jego dzieci będą chore?

Tu macie parę ciekawych informacji na temat chorób: hemofilia, daltonizm, dystrofia mięśniowa, zespół Retta.