Budowa komórki

Komórka to najmniejsza strukturalna i funkcjonalna jednostka organizmów żywych zdolna do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych. Jest podstawową jednostką morfologiczno−czynnościową ustroju.

Komórki dzielimy na:

A) Prokariotyczne (bezjądrowe)

• bakteryjne

B) Eukariotyczne (jądrowe)

• zwierzęce (występują u zwierząt, ludzi i protistów zwierzętopodobnych czyli pierwotniaków)
• roślinne (występują u roślin i protistów roślinopodobnych czyli glonów)
• grzybowe (występują u grzybów i protistów grzybopodobnych)

Komórki składają się z struktur komórkowych. Rożne typy komórek mogą mieć różną zawartość struktur komórkowych.

Struktury komórkowe (organella):

• jądro komórkowe - zawiera większość materiału genetycznego komórki. Funkcją jądra komórkowego jest przechowywanie i powielanie informacji genetycznej oraz kontrolowanie czynności komórki, poprzez regulowanie ekspresji genów. Występuje w komórkach zwierząt, roślin i grzybów.
• mitochondrium - odpowiada za uwalnianie energii w procesie oddychania komórkowego. Oprócz tego mitochondrium jest zaangażowane w wiele innych procesów, takich jak sygnalizacja komórkowa, specjalizacja, wzrost i śmierć komórki, czy też kontrola cyklu komórkowego. Występuje w komórkach zwierząt, roślin i grzybów.
• chloroplast - odpowiada za przeprowadzenie procesu fotosyntezy. Występują tylko w komórkach roślinnych.
• siateczka śródplazmatyczna szorstka -  jest pokryta rybosomami, które są odpowiedzialne za biosyntezę białek. Występuje w komórkach zwierząt, roślin i grzybów.
• siateczka śródplazmatyczna gładka - odbywają się w niej procesy metaboliczne lipidów (synteza lipidów) lub sterydów oraz detoksykacja (czyli usunięcie z organizmu trujących substancji) jak również transport wewnętrzny. Od błon siateczki śródplazmatycznej gładkiej mogą oddzielać się pęcherzyki, które przekształcają się w wakuole lub inne pęcherzyki (np. lizosomy). Występuje w komórkach zwierząt, roślin i grzybów.
• aparat Golgiego - służy do syntezy i modyfikacji substancji zużywanych przez komórkę, bądź wydzielanych poza nią. Występuje w komórkach zwierząt, roślin i grzybów.
• cytoszkielet - stanowi rusztowanie dla komórki, dzięki niemu może zachodzić transport. Występuje we wszystkich typach komórek.
• lizosom - zawiera enzymy trawienne, służące do rozkładu substancji pobieranych przez komórki.
• wakuola (wodniczka) - służy za magazyn różnych substancji lub usuwania nadmiaru wody (wodniczka tętniąca). Występuje we wszystkich typach komórek.
• błona komórkowa - odgranicza komórkę od środowiska zewnętrznego i odpowiada za odbieranie sygnałów z niego. Występuje we wszystkich typach komórek.
• ściana komórkowa - ochrania komórkę i nadaje jej kształt. Występuje w komórkach bakterii, roślin i grzybów.

Dla utrwalenia polecam film: Budowa komórki.